ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୁଗରେ ଓଡ଼ିଆ ଯୁବପିଢ଼ିର ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମ

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ହେଉଛି ଏକ ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପଦ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଓ ଧାର୍ମିକ ଇତିହାସ ପ୍ରତିବିମ୍ବିତ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର ବିବିଧ ଲେଖା, କାବ୍ୟ, ଓ ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଓଡ଼ିଶାର ସମାଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିନାହିଁ, ବରଂ ଏହା ଭାରତର ମାନସିକତା ଓ ସାହିତ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ସମୃଦ୍ଧ କରିଛି। ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ’, ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’, ଓ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ‘ଲାବଣ୍ୟବତୀ’ ଭଳି କୃତିଗୁଡ଼ିକ ବିଶ୍ୱ ସାହିତ୍ୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମହତ୍ତ୍ୱ ରଖିଛନ୍ତି। ଏହି ସମସ୍ତ କୃତିମାନେ ବିଶ୍ୱର ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ସହିତ, ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଗରିମା ଓ ଗୌରବକୁ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଭାବନାର ଏକ ଅଭିନବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହା ଆମର ଲୋକପାରମ୍ପରିକ ଗୀତ, କାହାଣୀ, କବିତା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲେଖାମାନଙ୍କୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବା ସହିତ, ଏକ ସଂଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଯାହା ଓଡିଶାର ଏକତା, ଗର୍ବ ଏବଂ ପ୍ରେରଣାର ମୂଳାଧାର।
ତେଣୁ, ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପଢ଼ିବା ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ଏକ ଅଙ୍ଗ, ଯାହାକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆମର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଦାୟିତ୍ୱ। ଓଡ଼ିଆ ଯୁବପିଢ଼ି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପଠନର ଅଭ୍ୟାସ ଅତି ଆବଶ୍ୟକ, କାରଣ ଏହା ତାଙ୍କୁ ନିଜ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ସମ୍ପର୍କକୁ ସହଜ ଭାବେ ବୁଝାଇଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପଠନ ମାଧ୍ୟମରେ, ଯୁବ ସମାଜ ସାମାଜିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁଭବ କରି, ସେଗୁଡିକର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସର୍ଜନାତ୍ମକ ଭାବନା ଓ ବିଚାର ତିଆରି କରିପାରିବେ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଯୁବସମାଜକୁ ପ୍ରେରଣା, ସୂଚନା ଏବଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସୂତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରି, ତାଙ୍କର ଜୀବନ ଓ ଜୀବିକା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୃଢ଼ ଭବିଷ୍ୟତ ବନାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ।

ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ବ୍ୟବହାର ପୂର୍ବରୁ, ଓଡ଼ିଆ ଲୋକମାନଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ପଠନରେ ପୁସ୍ତକାଳୟ, ଗ୍ରନ୍ଥାଳୟ, ଏବଂ ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗି ସବୁ ପ୍ରଧାନ ମାଧ୍ୟମ ଥିଲା। ଓଡ଼ିଆ ଲୋକମାନେ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରରେ ସଂଗୃହୀତ ପୁସ୍ତକ, ଗ୍ରନ୍ଥ, ଲେଖା, ଲେଖାବଳୀ, ଓ ପତ୍ରିକା ପଢ଼ି ସାହିତ୍ୟର ସେବନ କରୁଥିଲେ। ବିଶେଷ କରି, ସାମାଜିକ ସମାରୋହ, ସାହିତ୍ୟ ସଭା, ମଣ୍ଡଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଯୋଗଦେଇ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଲେଖାମାନଙ୍କୁ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରଚାର କରିବା ସହିତ ନୂଆ ଲେଖକ ଓ ସାହିତ୍ୟ ସହ ପରିଚିତ ହୋଇପାରୁଥିଲେ। ବିଭିନ୍ନ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକାରଙ୍କର କବିତା, କାହାଣୀ, ଏବଂ ଉପନ୍ୟାସ ପୁସ୍ତକର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପଠନ ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ସାଧନମାନଙ୍କର ମାଧ୍ୟମରେ ହୋଇପାରୁଥିଲା, ଯାହା ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇ ଆସିଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୁଗର ଆରମ୍ଭରୁ ସମାଜରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି। ସମସ୍ତଙ୍କର ଜୀବନର ଶୈଳୀ ବଦଳିଯାଇଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମ ଆସିବାରୁ ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସୂଚନା ଓ ଜ୍ଞାନ ହାସଲ କରିପାରୁଛନ୍ତି। ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବିପୁଳ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଓ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମ ଆସିବାରୁ ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂଆ ଆକାର ଏବଂ ନୂଆ ଗତି ମିଳିଛି। ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁଥିରେ ସାହିତ୍ୟକୁ ପଠନ କରିବା ପାଇଁ ପୁସ୍ତକ କିଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିଲା, ଏବେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଆସିବାରୁ ତାହା ସହଜଲଭ୍ୟ ହୋଇଛି।
ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମ
ଏବେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଇ-ପୁସ୍ତକ, ଅଡ଼ିଓ ବୁକ୍‌, ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ପିଡିଏଫ ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରନ୍ଥ, ପୁସ୍ତକ, ଲେଖା, ଲେଖାବଳୀ, କାବ୍ୟ, କବିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ, କାହାଣୀ ଓ ସାମୟିକ ପତ୍ରିକା ସବୁ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି। ମୋବାଇଲ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଗ୍ରନ୍ଥପଠନକୁ ନୂଆ ମଞ୍ଚ ଓ ନୂଆ ରୂପ ଦେଇଛି, ଯାହା ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରେମକୁ ଆଉ ଅଧିକ ବଢ଼ାଇଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୁଗରେ ବହୁତ ସ୍ୱାଧୀନ ସାହିତ୍ୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଛି, ଯାହା ଯୁବଲେଖକ ଏବଂ ପାଠକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ଦ୍ୱାର ଖୋଲି ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ କରୁଛି। ଆଜିକାଲିର ଯୁବପିଢ଼ି ମୋବାଇଲ ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବ୍ୟବହାରରେ ନିପୁଣ ହୋଇଥିବାରୁ ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂଆ ଡିଜିଟାଲ୍ ଏପ୍ଲିକେସନ୍‌, ୱେବସାଇଟ୍‌, ଓ ବ୍ଲଗ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପାଠ କରୁଛନ୍ତି। ସେମାନେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ପୁସ୍ତକକୁ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଏବଂ ସବୁ ସ୍ଥାନରୁ ପଢ଼ିପାରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ସାହିତ୍ୟପଠନକୁ ଅଧିକ ସୁବିଧାଜନକ ଓ ଆନନ୍ଦମୟ କରିଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ନୂଆ ଲେଖକଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିକୁ ପଢ଼ି ଓ ସେୟାର କରି ସାହିତ୍ୟ ଜଗତକୁ ପ୍ରସାରିତ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇପାରିଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ଯୁଗରେ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ଭଲପାଇବା ଏବଂ ସମର୍ଥନରେ, ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଆଜି ନୂଆ ତାଳ ନେଇ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି। ବିଶେଷତଃ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୁଗରେ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ଓ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଯେଉଁଭଳି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛି, ଯାହା ଏକ ରୋଚକ ବିଷୟ। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆସନ୍ତୁ କିଛି ଗଭୀର ଭାବରେ ଅବଲୋକନ କରିବା।

ଅନଲାଇନ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ
ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ମୋବାଇଲ୍ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୁଗର ଅନ୍ୟତମ ମହତ୍ ଅବଦାନ ହେଉଛି ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବୃଦ୍ଧି। ବହୁତ ସାହିତ୍ୟ ୱେବସାଇଟ୍ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ଯୁବଲେଖକ ଓ ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀମାନେ ନିଜ ରଚନା ପ୍ରକାଶ କରିପାରୁଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ନୂଆ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ଖୋଜି, ସେମାନଙ୍କ ଲେଖାଗୁଡିକୁ ପ୍ରଚାର କରି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ସାମୂହିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଇ-ବୁକ୍ସ, ଲେଖା ଓ ଆଲୋଚନା ସବୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ପାଠକ ମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଉପଲବ୍ଧ କରି ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରି ରଖିପାରୁଛନ୍ତି। ଉଦାହରଣ ଭାବରେ odialive.com, ameodia.com, odiamo.com, odishabytes.com, sahityacharcha.com, kabitalive.com, moodisha.org ଭଳି ୱେବସାଇଟ୍ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଦୃଶ୍ୟପଟକୁ ଆଗକୁ ନେଇଯାଇ ଏହାକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରସାର କରୁଛନ୍ତି। ଏବେ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ (ୱେବପୋର୍ଟାଲ ଏବଂ ମୋବାଇଲ ଆପ୍‌) ସୃଷ୍ଟି କରି ସାହିତ୍ୟର ପଠନ ଓ ଅଧ୍ୟୟନକୁ ଅଧିକ ସୁବିଧାଜନକ କରି ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ସମସ୍ତ ଭାଷାରେ ଆଧୁନିକ ସାହିତ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି। ଯଦିଓ ଏହିପରି ପ୍ଲାଟଫର୍ମମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସଂସ୍ଥା ହିସାବରେ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିବା, ନୂତନ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ବିନା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ କରିବାକୁ ଏବଂ ବିବିଧ ପାଠକଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରନ୍ତି। କେତେକ ଲେଖାର ପାଠକ ସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ପାରିଶ୍ରମିକ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପ୍ରତିଲିପି (www.pratilipi.com), ଷ୍ଟୋରିମିରର (https://storymirror.com), ମାତୃଭାରତୀ (www.matrubharati.com), କାହାଣୀୟା (https://dev.kahaniya.com), ୟୂରକୋଟ (YourQuote – Writing App), ଈଂକୀଟ (https://www.inkitt.com), ମିରକୀ (https://mirakeeapp.wordpress com) ତଥା ଓଆଟ୍‌ପାଡ଼ (www.wattpad.com) ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ଲେଖକ ଏବଂ ପାଠକମାନଙ୍କୁ ସଂଯୋଗ କରେ, ଏବଂ ଜୀବନ୍ତ ସାହିତ୍ୟିକ ସମୁଦାୟକୁ ଉନ୍ନତ କରେ। ଏହି ଲେଖା ଲେଖାହେଲା ବେଳକୁ ପ୍ରତିଲିପିର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ‘ଅଛୁଆଁ ପ୍ରେମ’ ଉପନ୍ୟାସ (https://odia.pratilipi.com/series/achuan-prem-by-aparajita-mohanty-fkxi6h8as68l)କୁ ଚଉବନ ଲକ୍ଷ ପାଠକ ପଢ଼ିସାରିଛନ୍ତି। ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏହା ଆମ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଖୁସିର ବିଷୟ।
ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ଇ-ବୁକ୍ସ ଓ ଡିଜିଟାଲ୍ ପୁସ୍ତକାଳୟଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଉଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ପଢ଼ିବାର ଉପାୟକୁ ସହଜ କରିଥାନ୍ତି ଓ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ବିଶ୍ୱ ଭରି ପ୍ରଚାର କରୁଥାନ୍ତି। ଅନେକ କ୍ଲାସିକ୍ ଏବଂ ସମସାମୟିକ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟିକ କାର୍ଯ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ଡିଜିଟାଲ୍ ଫର୍ମାଟରେ ଉପଲବ୍ଧ, ଯାହା ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ ଏବଂ ଟାବଲେଟ୍‌ରେ ସହଜରେ ଡାଉନଲୋଡ୍ ହୋଇ ପଢ଼ିହେଇପାରିବ। ଏହି ଅଭିଗମ୍ୟତା ଯୁବ ପାଠକମାନଙ୍କୁ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଛି। ଅତିରିକ୍ତ ଭାବରେ, ଓଡିଆ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ ସୃଷ୍ଟି ପରି ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଐତିହ୍ୟର ସଂରକ୍ଷଣ ତଥା ପ୍ରଚାରକୁ ଅଧିକ ସମର୍ଥନ କରିଛି। ଏଭଳି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣାଶୁଣା ସାଇଟ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା odiabibhaba.in, ova.gov.in, pathagara.odiaportal.in, ଓଡ଼ିଆ ଡିଜିଟାଲ ଲାଇବ୍ରେରୀ, odia.org ଓ ଓଡ଼ିଆ ୱିକିପିଡିଆ, ଯେଉଁଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଇ-ବୁକ୍ସ ଏବଂ ଲେଖା ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି। ଏହି ୱେବସାଇଟ୍‌ମାନେ ଅନେକ ପୁରାତନ ଓ ନୂଆ ସୃଜନଗୁଡ଼ିକୁ ଆଧୁନିକ ଫର୍ମାଟ୍‌ରେ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିଛନ୍ତି, ଯାହା ମାନବ ସମ୍ବେଦନାକୁ ନୂଆ ଆଲୋକରେ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି।
ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ସାହିତ୍ୟିକ ଘଟଣା
ବିଗତ ଦିନମାନଙ୍କର ଆଭାସୀ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କରୋନା ମହାମାରୀ-ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ପରିବର୍ତ୍ତନଗ୍ରସ୍ତ ସାହିତ୍ୟିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ଅନଲାଇନ୍ ସାହିତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ, ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚନ, ଏବଂ କବିତା ପଠନ ସାଧାରଣ କଥା ହୋଇପାରିଛି, ଯାହା ପାରମ୍ପରିକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଘଟଣା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଲେଖକ, ପାଠକ ଓ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ଏହି ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ଇଭେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ଯୁବ ଉତ୍ସାହୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଉଭୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ତଥା ଉଦୀୟମାନ ଓଡିଆ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଭିନ୍ନ ଭାବେ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରସାର ଓ ସଂରକ୍ଷଣରେ ଭୂମିକା ନିଭାଉଛନ୍ତି। ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଥିବା ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ଇଭେଣ୍ଟଗୁଡିକ ସାହିତ୍ୟିକ ଆଲୋଚନା ଏବଂ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଭୌଗୋଳିକ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରି ସାରା ବିଶ୍ୱର ଓଡିଆ ସମାଜ ଦ୍ୱାରା ଆଦୃତ ହେଇପାରୁଛି। ଜଣାଶୁଣା ଭାର୍ଚୁଆଲ୍ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଭଳି ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ୟୁଟ୍ୟୁବ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍‌, ଓଡ଼ିଶା ଲିଟେରାରୀ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ୍‌ର ଆଧିକାରୀକ ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌, ଓଡ଼ିଆ ଭରଚୁଆଲ ଏକାଡେମୀ (www.ova.gov.in) ଓ ଓଡ଼ିଆ ୱିକିପିଡିଆ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆୟୋଜନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସମ୍ମେଳନ, କବିତା ପଠନ, ଲେଖକ ସମ୍ବାଦ ଓ ବିଶେଷ ଉପସ୍ଥାପନାର ଆୟୋଜନ ମାଧ୍ୟମରେ ସାହିତ୍ୟ ରସିକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାନ୍ତି, ଯାହା ଅନ୍ୟଲୋକଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ କରୁଥାଏ ଓ ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂତନ ଦିଗରେ ନେଇଯାଇଥାଏ।
ଅନଲାଇନ୍ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ
ଅଳ୍ପ ବୟସରୁ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଏକ ପ୍ରେମ ପ୍ରତିପୋଷଣର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାଗତ ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି। ଯୁବ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକ ଉତ୍ସାହୀମାନେ ଓଡିଆ ଭାଷା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ଉପରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡିକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରୁଛି। ଏହି ପାଠ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ସାହିତ୍ୟିକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାର ପ୍ରସାର କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ସମସାମୟିକ କାର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ କରାଏ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏକ ସୁସଜ୍ଜିତ ସାହିତ୍ୟିକ ଶିକ୍ଷାର ବିସ୍ତାର ହେବ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ଓ ଅନଲାଇନ୍ କୋର୍ସଗୁଡ଼ିକ ଉପଯୋଗୀ ଭୂମିକା ନିଭାଉଛି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଛାତ୍ର ଓ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀମାନଙ୍କୁ ଅଧ୍ୟୟନ ଓ ଅନ୍ୱେଷଣରେ ସହାୟକ ହେଉଛନ୍ତି। ଜଣାଶୁଣା ୱେବସାଇଟ୍‌ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ePathsala, ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ମୁକ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (OSOU), ଓ ‘ଫ୍ୟୁଚର ଲର୍ଣ୍ଣ’ ପ୍ରକାଶକ ଓ ଲେଖକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କୋର୍ସ ପଢ଼ାଇଆସୁଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ଆଧୁନିକ ଓ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଲେଖକମାନଙ୍କ ଲେଖା ଓ ବିମର୍ଶମୂଳକ ପାଠ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ।

ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଓ ସାହିତ୍ୟ
ଯୁବ ଲେଖକ ଏବଂ କବିମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଲେଖା କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ବ୍ଲଗ୍‌, ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ୱେବସାଇଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରେମୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି। ଫେସବୁକ୍‌, ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମ, ଏବଂ ଟ୍ୱିଟର ପରି ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଆରେ ସମୀକ୍ଷା, କବିତା, କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଏବଂ ପ୍ରବନ୍ଧ ବାଣ୍ଟିବା ପାଇଁ ଲୋକପ୍ରିୟ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇପାରିଛି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ସାହିତ୍ୟର ବ୍ୟାପକ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇନଥାଏ ବରଂ ପାଠକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ତୁରନ୍ତ ମତାମତ, ସମୀକ୍ଷା ଏବଂ ପ୍ରଶଂସା ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ, ଯାହା ଏକ ଜୀବନ୍ତ ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିଥାଏ। ଏହି ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ସମୁଦାୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି, ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ସାହିତ୍ୟ ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରି ନୂଆ ପ୍ରଜ୍ଞା ପାଇପାରୁଛନ୍ତି। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ ପାଳନ, ପଢ଼ିବା ଅଭ୍ୟାସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମ ଏବଂ ଫେସବୁକ୍ ଭଳି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଗୁଡ଼ିକ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଛି। କବି ଓ କବିତା, କଥା ଓ କବିତା, ସାହିତ୍ୟ ସୃଜନୀ, କବିତା ସମ୍ଭାର , ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ପଥେ ପରି କେତୋଟି ଜନପ୍ରିୟ ଫେସବୁକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଗ୍ରୁପ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକ ଏବଂ ପାଠକମାନଙ୍କୁ ସଂଯୋଗ କରି ସାହିତ୍ୟ ପାଠ ଆଦାନପ୍ରଦାନ କରିପାରୁଛନ୍ତି। ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ଯେଉଁମାନେ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ବିଶେଷଜ୍ଞ, ସେମାନଙ୍କର ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କୁ ନୂତନ ପୁସ୍ତକ, ଲେଖକ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ପରିଚିତ କରାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଯୋଗଦାନ ଏବଂ ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ିଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରଚାର ନିମନ୍ତେ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ କ୍ୟାମ୍ପେନ୍ ଓ ଇନଫ୍ଲୁଏନ୍ସରମାନେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଉଛନ୍ତି। ଇନଫ୍ଲୁଏନ୍ସରମାନେ ଭିଡ଼ିଓ ଓ ଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ ଅନଲାଇନ୍ ମଞ୍ଚରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରଚାର କରିଥାନ୍ତି, ଯାହା ତରୁଣ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହ ଦେଇଥାଏ ଓ ସାମାଜିକ ମାଧ୍ୟମରେ ନୂତନ ଲୋକଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ସହ ପରିଚିତ କରାଏ।
କ୍ରାଉଡସୋର୍ସଡ୍ ବିଷୟବସ୍ତୁ
ଇଣ୍ଟରନେଟର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକୃତି ଯୁବ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ସାମୂହିକ ସାହିତ୍ୟିକ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ନିୟୋଜିତ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ କରିଛି। ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଯାହା ସହଯୋଗୀ ଲେଖା ଏବଂ କ୍ରାଉଡ୍ ସୋର୍ସଡ୍ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ସମର୍ଥନ କରେ, ଯୁବ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଛି। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡିକ ଏକାଧିକ ଲେଖକଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ କାହାଣୀ କିମ୍ବା ପୁରାଣରେ ଯୋଗଦାନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଭାବନା ଏବଂ ଅଂଶୀଦାରିତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ବଢ଼ାଇଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ସହଲେଖନ ଓ ଏକାତ୍ମ ଆଧାରିତ ଆବଦ୍ଧ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟାପକ ରୂପରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଯାଇଛି, ଯାହା ଅନେକ ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀ ଓ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବକଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରି ସାହିତ୍ୟର ସୃଜନ ଓ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନ କରୁଛି। ବିଭିନ୍ନ ୱେବସାଇଟ୍ ଭଳି OdiaWiki, OdiaMo ଓ ScribbleHub ଏହି ଅଭିନବ ପଦକ୍ଷେପକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥାନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଚାହୁଁଥିବା ଲେଖକମାନେ ସମୂହ ଭାବେ ଏକା ସୃଜନରେ ଅଂଶ ନେଇପାରନ୍ତି। ଏହି ୱେବସାଇଟ୍ ଓ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ମନ୍ତ୍ରଣା ଓ ବିଚାର ବିନିମୟ ସାହାଯ୍ୟରେ ଏକ ସର୍ଜନଶୀଳ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଅନେକ ଲୋକ ସହଯୋଗ କରି ନୂଆ ଓ ସର୍ଜନଶୀଳ ଗ୍ରନ୍ଥ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସାମୂହିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି କରି ସାହିତ୍ୟର ଆଧୁନିକ ବିକାଶ ଓ ପ୍ରସାର କରାଯାଏ।
ସାହିତ୍ୟ ମାନବ ସମାଜର ଭାବନା, ସଂସ୍କୃତି, ଏବଂ ଉନ୍ନତିକୁ ପରିଚୟ ଦେବାରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଇତିହାସ ବହୁପୁରୁଣା ଓ ସମୃଦ୍ଧ। ମୋବାଇଲ ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୁବପିଢ଼ି ବିଭିନ୍ନ ଡିଜିଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ପଢ଼ି, ଲେଖି ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରି ଆନନ୍ଦ ପାଉଛନ୍ତି। ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ଇଭେଣ୍ଟ, ଶିକ୍ଷାଗତ ପଦକ୍ଷେପ, ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୁବକମାନେ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ସଂରକ୍ଷଣ କରିନାହାଁନ୍ତି ବରଂ ଆଧୁନିକ ଦୁନିଆରେ ଏହାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଏବଂ ସ୍ପନ୍ଦନକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରୁଛନ୍ତି। ନୂଆ ପିଢ଼ି ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଏବଂ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ମାଧ୍ୟମରେ ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା କରି ନୂଆ ଲେଖକ ଓ ସ୍ରଷ୍ଟାମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିପାରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇଯାଇଛି। ଯେହେତୁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିକଶିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି, ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ଯୁବପୀଢ଼ି ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଶଂସାର ନୂତନ ଦିଗ ଖୋଲିବାକୁ ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧ ।
ଉପସଂହାରରେ ଆମେ ଏହା କହିପାରିବା ଯେ ମୋବାଇଲ ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓଡିଶାର ମାନବୀୟ ଭାବନା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଏକ ନୂଆ ସ୍ବରୂପ ଦେଇପାରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ସାଇଟ, ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ପୃଷ୍ଠା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂସାଧନଗୁଡିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ବିଷୟରେ ବହୁତ ତଥ୍ୟ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ସଂପର୍କିତ ବିଭିନ୍ନ ରଚନା ପାଇପାରିବେ।
ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍ :
OdishaBytes: odishabytes.com
OdiaLive: odialive.com
Moodisha: moodisha.org
OdiaWiki: or.wikipaedia.org
OdiaMo: odiamo.com

ଫେସ୍‌ବୁକ୍ (ଗ୍ରୁପ୍/ ପେଜ):
Odia Literature Society
Odia Literature
Odia Book Readers

ଇନ୍‌ଷ୍ଟାଗ୍ରାମ୍ :
Odia Literature: @odialiterature
Odia Books: @odia_books
Odia Writers: @odiawriters

ଇନ୍‌ଫ୍ଲୁଏନ୍ସର୍ :
Saroj Bal: Instagram
Manoj Das: Facebook
Pratibha Ray: Instagram

ୟୁଟ୍ୟୁବ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ :
Odia Sahitya
Odia Book Store
Odia Literature

ଖବରକାଗଜ :
Sambad: sambad.in
Dharitri: dharitri.in
Pragativadi: pragativadi.com

(‘ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା’ ପତ୍ରିକାର ଅଗଷ୍ଟ, ୨୦୨୪ ସଂଖ୍ୟାରେ ପ୍ରକାଶିତ।)