ମାଆଆ

ଆମର ମେଢ଼ ଏଥର ପ୍ରଥମ ହେବ ସବୁ ମେଢ଼ଙ୍କ ଭିତରେ।

(ଶରତ ମାସର ଦୁର୍ଗାପୂଜା ସମୟ। ଆଜି ସପ୍ତମୀ ପୂଜା ସରିଛି। ଦେବୀପୂଜା କରୁଥିବା ପଣ୍ଡିତେ ପୂଜା ସାରି କେବେଠୁ ଚାଲି ଗଲେଣି। ସନ୍ଧ୍ୟାରୁ ରାତି ଅଧ ଯାଏଁ ମେଢ଼ ଦେଖିବାକୁ ନାହିଁ ନଥିବା ଭିଡ଼। ସମସ୍ତେ ସାଜସଜ୍ଜା ଦେଖି ପ୍ରଶଂସାରେ ଫାଟି ପଡ଼ୁଛନ୍ତି। ଫୋଟୋ, ସେଲ୍ଫି ନେଇ ନେଇ ଲୋକ ଥକି ଗଲେଣି। ରାତି ପ୍ରାୟ ତିନିଟା ହେବ। ଦେଖଣାହାରୀ ଧୀରେ ଧୀରେ ଘରକୁ ଫେରିଗଲେଣି; ଆସନ୍ତାକାଲି ଦ୍ବିଗୁଣିତ ଉତ୍ସାହରେ ଫେରିବାର ପରିକଳ୍ପନା କରି। ପୂରା ପୂଜାର ଆୟୋଜନ କରିଥିବା ଟୋକା କେତେଟା ମୂର୍ତ୍ତି ଆଗରେ ଶୋଇବାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରୁଛନ୍ତି। ମନରେ ଅପୂର୍ବ ଆନନ୍ଦ।
ହଠାତ୍‌ ଦେବୀ ଆବିର୍ଭୂତା ହେଲେ। ସମସ୍ତେ ଚମକି ପଡ଼ିଲେ; କିନ୍ତୁ ଅବିଳମ୍ବେ ”ମାଆ -ମାଆ” କହି ଦେବୀଙ୍କୁ ଓଳଗି ହେଲେ।)

ଦେବୀ – ଏଥର ତ ତୁମେମାନେ ବହୁତ୍‌ ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଛ ଏ ପୂଜାପାଇଁ !
ଆୟୋଜକ – ସବୁ ତୋରି ଇଚ୍ଛା ମା। ଛଅ ମାସ ହେଲା ଲାଗିଛୁ। ଏଥର କିନ୍ତୁ ତୋ କୃପା ମା ! ସତୁରି ଲକ୍ଷ ମିଳିବାରୁ ତୋ ପୂଜା ଏତେ ଧୁମ୍‌ଧାମ୍‌ରେ ଆମେ କରିପାରିଛୁ।
ଆଉଜଣେ – ନ ମିଳିଥିଲେ ଆମ ନାକ କଟି ଯାଇଥାନ୍ତା ମା। ଆମର ଏଥର ପ୍ରଥମ ହେବ ସବୁ ମେଢ଼ଙ୍କ ଭିତରେ। ଦେଖିଲନି ମା, ଲୋକ ଆମ ମେଢ଼ ଦେଖି କଣ କହୁଛନ୍ତି ! ଏଠୁ ଘୁଞ୍ଚୁ ନାହାନ୍ତି ପରା। ଠେଲାପେଲା ହେଇ ସେଇଠି ଠିଆ ହେଇଛନ୍ତି। ସାଜସଜ୍ଜା, ଲାଇଟିରୁ ତା’ଙ୍କ ମନ ଛାଡ଼ୁନି ପରା। କିଣାବିକା ବି କମ୍‌ ହେଇଛି କି!
ଦେବୀ – ମୋ ନାଁ ନେଇ ତାହେଲେ ତମେ ଭଲ ବ୍ୟବସାୟ ଚଲେଇଛ।
ଆୟୋଜକ – (ଦେବୀଙ୍କ ଗୋଡ଼ତଳେ ଲମ୍ବ ହେଇ ପଡ଼ିଯାଇ) କଣ କହୁଛନ୍ତି ଆପଣ ! ଆପଣଙ୍କ ପୂଜା – ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ହିଁ ସବୁକିଛି। ଆମେ ତ ଛାରମାତ୍ର। ମା ଆ!

ଦେବୀ – ‘ମୁଁ କିଏ’ କେବେ ନିମିଷକ ପାଇଁ ଭାବିଛ?
ଆୟୋଜକ – ଆପଣ ପରା ଦେବୀ – ଯା ଦେବୀ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ମାତୃ ରୂପେଣ ସଂସ୍ଥିତା …
ଦେବୀ – ଓଓ! ତୁମେ ତେବେ ଜାଣ କି ମୁଁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଭିତରେ – ପ୍ରକୃତି , ଜୀବଜନ୍ତୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଭିତରେ ଅଛି। ତେବେ ଏତେ ବଡ଼ ଆୟୋଜନ କାହିଁକି?
ଆୟୋଜକ – ଆମେ ସିନା ଏ ଗୂଢ଼ ତତ୍ତ୍ବ ଜାଣୁ ମା, ସର୍ବସାଧାରଣ ତ ଜାଣନ୍ତିନି। କିଏ କିଏ ଜାଣିଲେ ବି ଭୁଲିଯାଆନ୍ତି। ବର୍ଷକେ ଥରେ ମନେ ନପକେଇଲେ କେମିତି ହେବ? ଯେତେ ବଡ଼ ମେଢ଼ ସେତେ ଭକ୍ତିଭାବ।
ଦେବୀ – ଆଚ୍ଛା , ତୁମେ ଯେବେ ଏତେ କଥା ଜାଣିଛ,ଏକଥା ବି ଜାଣିଥିବ ଯେ ଏଇ ମଣ୍ଡପର ପାଖ ଦେଇ ‘ଗନ୍ଧବତୀ’ ନାମରେ ଛୋଟ ନଈଟିଏ ବହି ଯାଇଛି। ସେ ନଈକୁ ନାଳ କହି ସବୁ ଆବର୍ଜନା ସେଥିରେ ପକଉଛ। ଥରେ ବି ତମ ମନ କୁହେନି କି ନଦୀ ଗୋଟେ ମାଆ, ଜଣେ ଦେବୀ; ତାର ସମ୍ମାନ କରିବା। ତାକୁ ସଫା ରଖିବା।
ଆୟୋଜକ – ଓ ! ସେଇ ନାଳ ! (ନାକକୁ କିଛି ସମୟ ଦୁଇ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ଚିପି ଧରି) କଣ କରିବା? ଲୋକେ ଯାହା କରୁଛନ୍ତି ସେଇୟା ହେଉଛି। ଆମେ ବା କଣ କରିବୁ?
ଦେବୀ – ଏତେ ପଇସା ଏକାଠି କରିଛ। ଏଠି ଟିକେ କମ୍‌ ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ତାକୁ ସଫା କଲେ ହୁଅନ୍ତାନି ! ତାକୁ ସଫା କରି ଯଦି ଚାରିଆଡ଼େ ‘ମା ଗନ୍ଧବତୀ,’ ‘ଦେବୀ ଗନ୍ଧବତୀ’ ଲେଖନ୍ତ, ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ପଶନ୍ତା କି ତାକୁ ଅଳିଆ କଲେ ପାପ ହେବ। ମୁଁ ଯଦି ସବୁଠି ଅଛି, ସେ ନଦୀରେ ବି ତ ଅଛି!
ଆୟୋଜକ – (ଏଥର ଟିକେ ଧୈର୍ଯ୍ୟହୀନ ହେଇ) ମା ! ଆପଣ ଏମିତି ସବୁକଥାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହେଲେ ହେବନି। ନଦୀ, ନାଳ ଆମ କାମ ନୁହେଁ। କେତେ କଷ୍ଟରେ ଏ ସମିତିର ଦାୟିତ୍ବ ମିଳିଛି। ଟିକେ ହଲ୍‌ଚଲ୍‌ ହେଲେ ସେ ବିଶୁ ମାଡ଼ି ବସିବ। ସେ ଦଳ ଚାହିଁ ବସିଛନ୍ତି କେମିତି ଏ ସମିତିର ଦାୟିତ୍ବ ଛଡ଼େଇନେବେ ବୋଲି। ଆପଣଙ୍କୁ ଆମ କୋଟି ପ୍ରଣାମ ।
(ଦେବୀ ଦେଖିଲେ, ଆଉ କେହି ବି ଖୁସି ନୁହନ୍ତି ତା’ଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ। ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଇଗଲେ ସେ। ସମସ୍ତେ ଶାନ୍ତିରେ ନିଃଶ୍ବାସ ମାରିଲେ।)
ଆୟୋଜକ – ଓଃ! ଏ ଦେବୀ ବି ନା ! ବଡ଼ ପୁରୁଣାକାଳିଆ ଢ଼ଙ୍ଗ ସତରେ !
ଆଉଜଣେ – ମତେ ଲାଗୁଛି ବିଶୁର ଗୁହାରି ଶୁଣି ଆସିଥିଲେ।
(ସମସ୍ତେ ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରିଲେ। ପରଦା ନଇଁ ଆସିଲା।)